Jak działa system składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS) dla firm w Polsce?

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą w Polsce, jesteś zobowiązany do opłacania składek ZUS – systemu ubezpieczeń społecznych zarządzanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Obowiązek ten dotyczy zarówno polskich przedsiębiorców, jak i obywateli Ukrainy, którzy założyli działalność gospodarczą w Polsce.

Świadczenia z ubezpieczenia społecznego w Polsce zapewniają dostęp do świadczeń socjalnych, w tym emerytur, zwolnień lekarskich i opieki zdrowotnej. Poniżej szczegółowo wyjaśniamy, na czym polega system, ile należy płacić, jakie świadczenia są dostępne i jak uniknąć typowych błędów.

Załóż firmę w Polsce – ze wsparciem na każdym kroku

Co obejmuje system ZUS: jakie składki musi płacić przedsiębiorca?

System ZUS w Polsce obejmuje kilka obowiązkowych składek. Rejestrując się jako przedsiębiorca, płacisz kilka rodzajów składek na ubezpieczenia społeczne:

  • Składki emerytalne (ubezpieczenie emerytalne) - stanowią przyszłą emeryturę.
  • Składki na ubezpieczenie od niepełnosprawności (rentowe) — daje prawo do renty inwalidzkiej.
  • Składki wypadkowe (wypadkowe) - stosuje się w przypadku, gdy przedsiębiorca ulegnie wypadkowi w pracy.
  • Bolesne ubezpieczenie (chory) ma charakter dobrowolny i uprawnia do urlopu chorobowego i macierzyńskiego.
  • Ubezpieczenie zdrowotne (zdrowie) - zapewnia dostęp do publicznej opieki zdrowotnej (NFZ).
  • W niektórych przypadkach składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Pełny pakiet to ubezpieczenie ZUS w Polsce. Jeśli nie opłacisz części składek, np. odmawiając zwolnienia chorobowego (składki), nie będziesz mieć prawa do niektórych świadczeń ZUS.

Kto jest zobowiązany do płacenia składek do ZUS-u?

Jeśli prowadzisz działalność gospodarczą jako:

  • Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) – wszystkie składki płacisz za siebie.
  • Założyciel Spółki z o.o. (OOO) - jeżeli jesteś jedynym założycielem, ZUS traktuje Cię jak osobę zatrudnioną i również jesteś zobowiązany do zapłaty składek.
  • Wspólnicy w spółkach cywilnych i innych formach – płacą ZUS proporcjonalnie do udziału.

Ważne również: jeśli masz umowę o pracę z inną firmą i osiągasz dochód powyżej minimalnego wynagrodzenia, nie musisz płacić części składek ZUS jako przedsiębiorca. Wymaga to jednak odpowiedniej rejestracji.

Ile kosztuje ZUS w 2025 roku i jakie świadczenia można z niego uzyskać?

Pełny ZUS

Stawki ZUS są corocznie waloryzowane. W 2025 roku składka będzie obliczana na podstawie 60% przeciętnego wynagrodzenia – czyli około 4964,40 zł.

Szacunkowe kwoty na miesiąc:

  • Emerytura: 812 zł
  • Niepełnosprawność: 332 zł
  • Wypadki: 69 zł
  • Fundusz Pracy: 104 zł
  • Dovolno chorobowe: 104 zł
  • Ubezpieczenie zdrowotne: od 450 do 1200 zł (w zależności od dochodu)

Pełna składka dla przedsiębiorcy bez świadczeń wynosi od 1800 do 2500 zł miesięcznie.

Korzyści dla nowych firm

Nowi przedsiębiorcy w Polsce mają prawo do świadczeń ZUS w ratach:

  • Ulga na start — 6 miesięcy bez składek ubezpieczeniowych (oprócz ubezpieczenia zdrowotnego).
  • Mały ZUS — 24 miesiące obniżonych składek.
  • Mały ZUS Plus – jeżeli roczny dochód jest niższy niż 120 000 zł, składki ZUS naliczane są proporcjonalnie.

Przykład: Iwan, ukraiński przedsiębiorca, założył firmę w styczniu 2024 r. Wykorzystał ulgę na start, następnie niewielki zasiłek z ubezpieczenia społecznego, a pełną kwotę zasiłku z ubezpieczenia społecznego otrzyma dopiero w 2026 r.

Jak płacić ZUS: terminy, deklaracje, płatności

Terminy

Każdego miesiąca przed 20-tym musisz:

  • Złóż oświadczenie (jeśli jest to konieczne).
  • Wszystkie składki należy opłacać na jeden numer konta ZUS.

Jeśli nie zatrudniasz pracowników, nie musisz składać zeznania podatkowego – ZUS obliczy za Ciebie kwotę. Możesz to zrobić za pośrednictwem systemu ZUS PUE lub aplikacji bankowej.

Co się stanie, jeśli ominę płatność?

  • Naliczane są kary (zwykle około 14% rocznie).
  • Istnieje możliwość zablokowania konta lub zgłoszenia do Urzędu Skarbowego (KAS).
  • Brak zapłaty może skutkować utratą świadczeń socjalnych (np. prawa do zwolnienia lekarskiego).

Co musisz wiedzieć o ZUS-ie zatrudniając pracowników

Jeśli jesteś pracodawcą, płacisz składki ZUS zarówno za siebie, jak i za swoich pracowników. Z wynagrodzenia pracownika potrącane są:

  • Emerytura (976%)
  • Niepełnosprawność (1,5%)
  • Bolesny (2,45%)
  • Ubezpieczenie zdrowotne (9%)
  • Podatek dochodowy

Jako pracodawca płacisz dodatkowo 201 zł do pensji brutto. Przykładowo, jeśli pracownik zarabia 6000 zł brutto, Twój całkowity koszt wyniesie około 7200 zł.

Często zadawane pytania i błędy

Czy można nie płacić ZUS-u jeśli ma się umowę o pracę?

Tak, ale nie zawsze. Jeśli zarabiasz więcej niż minimalna płaca w swojej głównej pracy, możesz nie płacić składek emerytalnych i na ubezpieczenia społeczne jako przedsiębiorca. Jednak ubezpieczenie zdrowotne jest nadal wymagane.

Czy da się uniknąć ZUS-u otwierając spółkę z o.o.?

Jeśli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma dwóch lub więcej założycieli i żaden z nich nie otrzymuje wynagrodzenia, nie musisz płacić składek na ubezpieczenia społeczne. Jeśli jednak jesteś jedynym założycielem i aktywnie pracujesz w spółce, będziesz zobowiązany do opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.

Czy można zapłacić ZUS tylko za część miesiąca?

Nie, składki ZUS są zawsze naliczane za cały miesiąc kalendarzowy, nawet jeśli otworzyłeś lub zamknąłeś go w połowie.

Jak zarejestrować się w ZUS-ie: krok po kroku

Rejestracja w ZUS po otwarciu działalności gospodarczej

  • Zarejestruj swoją działalność gospodarczą w CEIDG lub KRS.
  • W ciągu 7 dni należy złożyć wniosek o ZUA (jeśli płacisz składki) lub ZZA (jeśli posiadasz jedynie ubezpieczenie zdrowotne).
  • Wszystko odbywa się online za pośrednictwem PUE ZUS.

Bez rejestracji w Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie będziesz uważany za ubezpieczonego. Oznacza to brak prawa do emerytury, zwolnienia lekarskiego i dostępu do Narodowego Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Załóż firmę w Polsce – ze wsparciem na każdym kroku

Podsumowanie: Jak bezproblemowo współpracować z ZUS-em

  • Zawsze zwracaj uwagę na warunki i stawki – są one aktualizowane co roku.
  • Skorzystaj z tych korzyści, jeśli jesteś nowym przedsiębiorcą.
  • Nie zwlekaj z rejestracją w ZUS-ie.
  • Śledź płatności i zapisuj potwierdzenia.
  • Jeżeli jesteś pracodawcą, dokładnie oblicz całkowite obciążenie pracą.

Jeśli nie masz pewności co do swoich obliczeń, najlepiej zleć to księgowemu. Błędne obliczenie składek może być kosztowne: kary, grzywny i problemy z płatnościami w ZUS.

Potrzebujesz pomocy? Pomagamy przedsiębiorcom, w tym Ukraińcom, zarządzać księgowością, składać zeznania podatkowe i unikać błędów. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać bezpłatną konsultację lub checklistę ZUS.

Opinie naszych klientów

Damien Vice Profile Picture

Damien Vice

02/11/2025

Ставлю 1 звезду. Планировал начать сотрудничество через икнубатор. Отправил 3 письма, через мейл и форму на сайте, написал в инсте, сделал 2 звонка (без ответа). Потратил неделю на ожидание. Меня просто проигнорировали. Как можно доверять этому сервису, если фонд не в состоянии ответить на письмо и прислать документы для ознакомления. Жду объяснения

Andrii Melnychuk Profile Picture

Andrii Melnychuk

26/08/2025

I highly recommend Łatwy Start! Thanks to them, my two kids and I received 3-year residence cards without any stress. Special thanks to manager Kristina — she was extremely helpful and even managed to speed up the process for my children. Excellent service, very satisfied!

Anton Mezhuiev Profile Picture

Anton Mezhuiev

26/08/2025

Чудова робота, все відбулося швидко і дуже професійно, з чіткими інструкціями і нотатками про ті документи, що вимагалося надати з моєї сторони — і як саме їх правильно заповнювати. Запис на подачу і видача самої карти зайняла набагато меньше часу, ніж спочатку очікувалося (перше звернення у січні, подача документів і відбитків в березні — а в серпні вже отримав пластік).

Брав пакет з повним супроводом — ні разу не пожалкував, всім рекомендую — і дуже дякую всій компанії і зокрема менеджеру Кристині!

Anastasiya Balotnikava Profile Picture

Anastasiya Balotnikava

26/08/2025

Недавно получила вторую карту с Łatwy Start, как и в первый раз – все было отлично, положительная децизия по итогу.

Благодарю менеджера Кристину за работу и своевременное напоминание про все нужные шаги, довольна совместной работой ✨

Inna Profile Picture

Inna

03/08/2025

3 раза членами семьи сотрудничали с компанией по получению карт побыта в разное время и работали с разными специалистами. До этого были попытки с другими компаниями , но именно высочайший уровень профессионализма Latwy Start сделал нас постоянными клиентами. Каждый раз самое благоприятное впечатление за высокий уровень профессиональной работы и моральную поддержку. Особая отдельная благодарность Ольге! Ольга очень помогла, всегда на связи по любым вопросам, отличные профессиональные советы на каждом этапе, начиная с первого общения еще до заключения договора и до успешного получения карты. Как ангел-хранитель «провела за ручку» через все сложные перепитиии, поддержала словом и делом. Огромная Благодарность Ольге и всей компании! Процветания вам и хоррших клиентов!

Oleksandr Drobyshev Profile Picture

Oleksandr Drobyshev

15/07/2025

Все супер

Yevgeniy Postebailo Profile Picture

Yevgeniy Postebailo

14/07/2025

Всё понравилось, везде сопроводили, всё обьяснили.
Была пара непонятных вещей, но не стесняйтесь спрашивать — всегда отвечают и консультируют.
Рекомендую обращаться.

Aliaksei Seniukovich Profile Picture

Aliaksei Seniukovich

11/07/2025

Хочу выразить огромную благодарность Кристине из Łatwy Start за профессиональную помощь в получении вида на жительство в Польше. Благодаря её опыту, внимательности и доброжелательному отношению весь процесс прошёл легко и без лишнего стресса. Кристина всегда была на связи, подробно отвечала на все вопросы и помогала на каждом этапе оформления документов. Искренне рекомендую её услуги всем, кто ищет надёжную поддержку в решении миграционных вопросов в Польше!

Gennady Bakunovich Profile Picture

Gennady Bakunovich

11/07/2025

I had a really positive experience with Łatwy Start. Manager Kristina was supportive and always ready to help with any questions. I got my temporary residence permit without any issues and with minimal effort on my part. I really appreciate their work and highly recommend them 🙌

Komentarze

gość
0 Komentarze
Najstarsze
Najnowsze
Opinie w linii
Zobacz wszystkie komentarze